De kans dat de brexit niet doorgaat is nul

Wie het Britse brexitgetreuzel volgt, kan zomaar het gevoel bekruipen dat de eilandbewoners misschien wel nooit uit de Europese Unie zullen vertrekken. Een misvatting, stelt Charles Grant, directeur-oprichter van het Centre for European reform, een gerenommeerde pro-Europese Britse denktank. ‘De kans dat de brexit niet doorgaat is nul’, zegt Grant in een interview met het FD.

De kwestie is opportuun nu maandag de rechtszaak over wie de brexit-procedure mag opstarten in Londen in cassatie gaat. De Britse premier Theresa May wil het daartoe ontworpen artikel 50 uit het EU-verdrag uiterlijk in maart activeren. Maar rechters hebben bepaald dat ze dat niet mag doen zonder goedkeuring van het Britse parlement.

De verwachting is dat May ook in cassatie aan het kortste eind trekt. Of daarmee het laatste woord over de kwestie is gezegd, valt te bezien. Een van de vervolgvragen is of de Britten artikel 50 na het opstarten weer kunnen deactiveren. Mogelijk dat het Europese Hof van Justitie die vraag zal moeten beantwoorden en dat kan voor vertraging zorgen.

Maar verder is deze hele procedure bijzaak, zegt Grant. ‘Ik spreek veel parlementariërs. Die zeggen allemaal dat ze niet tegen het inroepen van artikel 50 zullen stemmen. Natuurlijk, ze zullen inzage in Mays brexitplannen eisen. Maar ze gaan het niet hard spelen, daar hebben ze het lef niet voor. Ze zijn bang voor hun kiezers en voor The Daily Mail.’

Tijdlijn

23 juni 2016

Een meerderheid (52%) van de Britten stemt vóór vertrek uit de Europese Unie

24 juni

Premier David Cameron kondigt zijn aftreden aan

13 juli

Koningin Elizabeth beëdigt Theresa May als nieuwe eerste minister. Ze benoemt diezelfde dag Boris Johnson, oud-burgemeester van Londen en boegbeeld van het ‘leave’-kamp, tot minister van buitenlandse zaken.

2 oktober

May zegt op een partijbijeenkomst van de Conservatieven in Birmingham uiterlijk maart 2017 de brexitprocedure te willen starten. Dat komt neer op een vertrek uit de EU medio 2019.

3 november

Het Britse High Court oordeelt dat parlementaire goedkeuring is vereist voor het in werking stellen van de brexitprocedure. De regering gaat hiertegen in cassatie

5 december

Eerste hoorzitting van het Supreme Court.

Grant doelt daarmee op de krant die foto's van de drie rechters die May een halt toeriepen op de voorpagina afdrukte met het onderschrift ‘enemies of the people’.

Grant zou het graag anders zien. ‘De keuze voor een brexit is rampzalig.’ De oud-journalist, EU-adviseur van de Schotse regering, zou willen dat de vorige Britse premier David Cameron het brexitreferendum nooit had uitgeschreven. Maar hij begrijpt dat dit slechts uitstel zou zijn geweest. ‘Als hij het niet had gedaan, had de volgende Tory-leider het moeten doen.’

Grant is kritischer over de tactiek waarmee Cameron de Britten in de EU wilde houden. ‘Hij heeft nooit iets goeds gezegd over de EU, zei alleen dat die slecht is en dat hij die wel zou hervormen. Om vervolgens thuis te komen met een deal die niet goed genoeg was.’

‘Achteraf gezien had Cameron hoger moeten inzetten in Brussel’, meent Grant, die erkent dat Brussel wellicht ook wat meer had kunnen doen om de Britten binnenboord te houden.